Cuộc khủng hoảng bất động sản bắt đầu từ năm 2021 đã tạo ra hàng chục triệu căn hộ trống và gây áp lực lớn lên tình hình tài chính của các chính quyền địa phương Trung Quốc.
Có còn hơn không
Trong vài năm qua, nhiều nhà phát triển bất động sản khó khăn tại Trung Quốc đã phải đem những căn hộ chưa bán được đi cấn trừ nợ cho các công ty xây dựng và nhà cung cấp nội thất. Giờ đây, đến cả một số chính quyền địa phương Trung Quốc cũng bắt chước cách làm này.
Vào tháng 8/2024, một công ty cung cấp khí đốt tại Tân Cương đã chấp nhận phương án lạ lùng để giải quyết hóa đơn quá hạn trị giá 25 triệu USD của vài tổ chức thuộc sở hữu nhà nước ở thành phố Xương Cát.
Thay vì tiền mặt, công ty khí đốt sẽ tiếp quản 260 căn hộ chưa hoàn thiện nằm trong khu dân cư kiểu Pháp do các tổ chức trên phát triển. Con phố chính của khu phức hợp có cái tên nghe khá sang trọng là Avenue des Champs-Élysées.
Nhà cung cấp khí đốt trong câu chuyện là Xinjiang East Universe Gas và các khách hàng quá hạn nợ là một nhóm công ty huy động vốn của chính quyền địa phương. Xinjiang East Universe Gas đồng ý bán khí đốt cho những khách hàng trên từ năm 2022 và chưa bao giờ được thanh toán đầy đủ.
Điều này không có gì đáng ngạc nhiên vì công ty nhà nước lớn nhất trong nhóm khách hàng – Changji City Construction Investment Development – đang cạn kiệt tiền mặt. Theo bản cáo bạch trái phiếu gần đây nhất, công ty này đang thua lỗ và có khối nợ phải trả lên tới 1,8 tỷ USD nhưng chỉ có 97 triệu USD tiền mặt tính tại thời điểm tháng 6/2024.
Vậy nên Xinjiang East Universe Gas buộc phải thỏa thuận với khách hàng để tiếp quản hàng trăm căn hộ dang dở. Họ sẽ giao cho một công ty thứ ba bán những căn hộ đó khi chúng hoàn thiện. Nếu giá bán của chúng cao hơn hóa đơn khí đốt thì Xinjiang East Universe Gas được giữ phần lời, nếu không họ buộc phải chịu lỗ.
Ông Bruce Pang, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Tài chính và Phát triển Quốc gia ở Trung Quốc, cho biết đối với Xinjiang East Universe Gas và những công ty cung cấp dịch vụ cho các chính quyền địa phương, việc lấy về các căn hộ dang dở vẫn còn tốt hơn là không nhận được đồng nào.
Theo tờ Wall Street Journal (WSJ), trường hợp của Xinjiang East Universe Gas cho thấy cuộc khủng hoảng tiền mặt của các chính quyền địa phương Trung Quốc nghiêm trọng đến mức nào.
Nhiều thành phố trên khắp Trung Quốc đang cạn tiền và vật lộn với khối nợ khổng lồ. Trong suốt hàng chục năm, các chính quyền thu về hàng nghìn tỷ nhân dân tệ từ việc bán đất và dùng nó để chi cho các dự án cơ sở hạ tầng công.
Nhưng khi bong bóng bất động sản xì hơi thì nguồn doanh thu này cũng kiệt quệ. Các khoản chi hào phóng trong quá khứ nay gây ra nỗi ám ảnh với những hóa đơn trễ hạn.
Rắc rối tiền mặt của các chính quyền địa phương đang đe dọa khả năng tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc, dẫn đến tình trạng cắt giảm lương công chức, giảm chi tiêu cho y tế và giáo dục.
Trong khi đó, một số ước tính cho thấy Trung Quốc có đến 90 triệu căn nhà trống, đủ để chứa toàn bộ dân số Brazil với giả định mỗi hộ gia đình có ba người. Giá trị của những căn hộ này liên tục sụt giảm trong bối cảnh giá nhà tại các thành phố lớn đã giảm 17 tháng liên tiếp.
Thỏa thuận lạ thường
Chiến thuật dùng các căn hộ chưa bán để cấn trừ nợ được khởi xướng bởi các nhà phát triển bất động sản Trung Quốc trong giai đoạn đầu của khủng hoảng địa ốc. Trong năm 2022, nhiều công ty rơi vào cảnh thiếu hụt thanh khoản trầm trọng sau khi doanh số bán nhà lao dốc thê thảm và bị các nhà băng cắt đứt hạn mức tín dụng.
Monalisa Group, nhà sản xuất gạch men có trụ sở tại Quảng Đông, bắt đầu cho phép các công ty bất động sản trả nợ bằng căn hộ thay vì tiền mặt vào năm ngoái. Đến tháng 9, công ty này có 19 triệu USD bất động sản đầu tư theo ghi nhận trên bảng cân đối kế toán.
Monalisa nói với truyền thông địa phương rằng họ sẽ hợp tác với bên môi giới để bán những căn hộ đó cho bất cứ ai muốn chúng, bao gồm cả nhân viên và nhà cung ứng của họ.
Tháng 6 năm ngoái, công ty thiết kế Shanghai Urban Architecture Design đề xuất tiếp quản 115 căn hộ từ nhà phát triển bất động sản Greenland Holdings để bù cho số tiền nợ 10 triệu USD. Greenland từng lọt vào danh sách Fortune 500 nhưng đã vỡ nợ trái phiếu vào năm 2023.
Và trong ba tháng qua, ba con nợ khác thường khác đã xuất hiện, bao gồm ba sở cảnh sát cấp quận ở tỉnh miền núi Quý Châu, Trung Quốc.
Từ năm 2012 đến 2015, các sở cảnh sát ở Dejiang, Yuping và Sinan đã thuê nhà sản xuất hệ thống giám sát CCTV và nhận dạng khuôn mặt AVCON Information Technology xây dựng hệ thống giám sát “Skynet” ở các quận của họ.
Công việc đã hoàn tất nhưng các sở cảnh sát địa phương không trả đủ tiền cho AVCON. Tính tới tháng 7 năm ngoái, ba cơ sở này nợ AVCON hơn 10 triệu USD.
Để giải quyết một phần nợ, AVCON đã tham gia vào một giao dịch kỳ lạ. AVCON mua căn hộ từ các nhà phát triển địa phương, sau đó những công ty này chuyển số tiền thu được cho sở cảnh sát. Tiếp theo các sở cảnh sát trả nợ cho AVCON.
Một trong những nhà phát triển bất động sản đó thuộc sở hữu hoàn toàn của chính quyền quận, nhưng không rõ vì sao họ lại giúp đỡ các sở cảnh sát nói trên. Cả ba sở cảnh sát và AVCON từ chối trả lời yêu cầu bình luận của WSJ.
Nguồn:https://doanhnghiepkinhdoanh.doanhnhanvn.vn/thieu-tien-nhung-du-nha-mot-so-dia-phuong-trung-quoc-chon-thanh-toan-no-bang-cac-can-ho-42202511311200419.htm